آجر یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد است که در بخش های مختلف ساختمان سازی استفاده می گردد و امروزه در انواع مختلفی تولید می شود. این انواع بر اساس شکل ظاهری، نحوه تولید، کاربرد ها، جنس و سایر ویژگی ها قابل تفکیک هستند. همچنین آجرها از ترکیب چندین ماده اولیه ساخته می شود که هر کدام نقش خاصی در کیفیت و ویژگی های نهایی آنها دارند. در ادامه بیشتر درباره انواع آجر توضیح خواهیم داد.
بیشتربخوانید: قیمت وال پست
آجر چیست و چگونه ساخته می شود؟
آجر یکی از مصالح ساختمانی قدیمی و پرکاربرد است که از ترکیب خاک رس، آب و مواد معدنی دیگر ساخته می شود. این ترکیب پس از قالب گیری و پخت در کوره به شکل های مختلفی مانند مکعب یا مستطیل در می آید. آجرها در برابر فشار، ضربه و رطوبت مقاومت خوبی دارند و دارای دوام بالایی در برابر عوامل مخرب محیطی مانند رطوبت، گرما و سرما هستند. آجر عایق حرارتی مناسبی است و می تواند به حفظ دمای ساختمان کمک کند. همچنین به دلیل ظاهر جذاب و متنوع خود، در نمای ساختمان ها نیز استفاده می شود. در زیر به مواد اصلی تشکیل دهنده آجر اشاره می شود:
- خاک رس: خاک رس ماده اصلی و پایه ای در تولید آجر است. این ماده به آجر استحکام و ویژگی های مورد نیاز را می بخشد.
- ماسه: ماسه به عنوان استخوان بندی آجر عمل می کند و به افزایش مقاومت و کاهش ترک خوردگی در آجر کمک می کند.
- آب: آب به عنوان عامل اتصال دهنده در فرآیند تولید آجر عمل می کند و به تشکیل مخلوطی انعطاف پذیر کمک می کند که می تواند به شکل آجر درآید.
- آهک: آهک به روشن شدن رنگ آجر کمک می کند و نقش گدازآور را در فرآیند پخت ایفا می کند:
- مواد افزودنی: مواد افزودنی مانند خاکستر بادی، سولفات ها، کانی های آهن، منیزیم، سدیم و فسفات به منظور افزایش استحکام و کیفیت آجر به مخلوط اضافه می شوند.
- ترکیبات آهن دار: این ترکیبات به رنگ قرمز آجر کمک می کنند و نقش گدازآور دارند.
کاربرد های اصلی آجر
آجر کاربرد ها و موارد استفاده بسیار متنوعی دارد. در زیر به برخی از کاربردهای اصلی آجر اشاره می نماییم:
- نماسازی: آجر به دلیل ظاهر زیبا و متنوع خود، برای نماسازی ساختمان های مسکونی، تجاری و صنعتی استفاده می شود.
- دیوارسازی: آجر برای ساخت دیوارهای باربر و غیر باربر، تیغه های جداکننده و دیوارهای داخلی و خارجی استفاده می شود.
- کفسازی: آجر در کفسازی حیاط ها، پیاده روها و حتی در داخل ساختمان ها به عنوان کفپوش استفاده می شود.
- ساخت شومینه و باربیکیو: آجر به دلیل مقاومت در برابر حرارت، برای ساخت شومینه ها و باربیکیوها مناسب است.
- ساخت کوره های صنعتی: آجر نسوز به دلیل مقاومت بالا در برابر دماهای بالا، در ساخت کوره های صنعتی و تجهیزات حرارتی استفاده می شود.
- مرمت و بازسازی بناهای تاریخی: آجر به دلیل تطابق با بافت تاریخی، در مرمت و بازسازی بناهای تاریخی و قدیمی استفاده می شود.
- ساخت دودکش و کانال های تهویه: آجر به دلیل مقاومت در برابر حرارت و رطوبت، برای ساخت دودکش ها و کانال های تهویه مناسب است.
انواع آجر کدام اند؟
همانگونه که بیان شد، آجر ها بر اساس ویژگی های متعدد قابل تفکیک هستند. به عنوان مثال آجرها از نظر جنس به انواع مختلفی تقسیم می شوند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. همچنین از نظر شکل ظاهری نیز انواع مختلفی از این محصول وجود دارد که بر اساس نوع کاربرد و سلیقه افراد می توان از هر یک از آنها استفاده کرد. ویژگی دیگری که برخی از انواع آجر را از یکدیگر متمایز می کند، جنس و موادی است که در ساخت این محصولات استفاده می شود. در ادامه به معرفی انواع مختلف آجر خواهیم پرداخت.
آجر سفالی
مواد اولیه این نوع آجر، خاک رس است و ویژگی هایی مانند عایق حرارتی خوب، مقاومت در برابر رطوبت، قابلیت نفوذپذیری برای بخار و … دارد. و کاربردهایی مانند ساخت دیوارهای داخلی و خارجی، کف ساختمان، آرایش نما دارد. آجرهای سفال سبک بوده و عایق حرارتی خوبی هستند. این آجرها معمولاً در ساخت دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان ها به کار می روند.
آجر نسوز
آجر نسوز از مواد نسوز ساخته شده و در دماهای بالا پخته می شود و مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند. آجر نسوز در کوره ها، شومینه ها و صنایع مختلف استفاده می شود. آجر نسوز از مخلوطی از مواد معدنی مانند سیلیکات آلومینیم، مولیبدن، زرکونیوم به دست می آید. از ویژگی های آن مقاومت بالا در برابر دماهای بالا، مقاومت شیمیایی، عایق حرارتی است. از دیگر موارد استفاده این نوع آجر، ساخت تجهیزات حرارتی، صنایع پتروشیمی و شیمیایی است.
آجر بتنی
این نوع آجرها از بتن ساخته می شوند و مقاومت بالایی در برابر فشارها دارند. آجر بتنی معمولاً در ساخت پی ها و دیوارهای باربر و ساختمان های بلند استفاده می شود. از مزایای استفاده از آجر بتنی دوام و مقاومت بالای سازه است. این نوع آجرها به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، حرارت و شرایط جوی، دوام زیادی دارند. همچنین عایق حرارتی و صوتی صوتی خوبی نیز هستند. مواد اولیه آجر بتنی سیمان، شن، ماسه و آب است.
آجر لعابی
مواد اولیه این نوع آجر خاک رس با پوشش لعاب است. ویژگی هایی مانند ظاهر زیبا و براق، مقاومت در برابر رطوبت و مواد شیمیایی دارد. آجر لعابدار پس از تولید، با لعاب پوشانده می شوند و سپس دوباره پخته می شوند. از این آجر به دلیل داشتن سطحی براق و لعابدار، بیشتر برای نماهای تزئینی استفاده می شود و در نماهای خارجی و داخلی، دکوراتیو و تزئینات معماری نیز کاربرد دارد.. آجر لعابدار در رنگ ها و طرح های متنوعی تولید می شود.
آجر رسی
این نوع آجر از خاک رس ساخته می شود و یکی از قدیمی ترین و پرکاربردترین انواع آجر است. آجر رسی به دلیل مقاومت بالا و قیمت مناسب، در ساخت دیوارها و ساختمان های مختلف استفاده می شود.
آجر ماسه آهکی
این آجرها از مخلوط ماسه، آهک و آب ساخته می شوند و در فشار بالا قالب گیری می شوند. آجر ماسه آهکی دارای سطح صاف و مقاومت بالا است. ویژگی هایی مانند مقاومت بالا و عایق صوتی و حرارتی خوب دارد. از این نوع آجر در دیوارهای باربر و غیر باربر و نماهای خارجی استفاده می شود.
آجر نما
این نوع آجرها برای زیباسازی نمای خارجی ساختمان ها استفاده می شوند. آجرهای نما معمولاً دارای رنگ ها و طرح های متنوعی هستند و به دلیل مقاومت در برابر شرایط جوی، برای نمای بیرونی مناسب اند. از جمله آجر نما، آجر قزاقی است. این آجرها به دلیل ظاهر زیبا و مقاومت بالا، برای نماهای خارجی ساختمان ها استفاده می شوند. آجر قزاقی معمولاً به رنگهای قرمز، زرد و گلبهی تولید می شود.
آجر فشاری
این آجرها به روش سنتی و با استفاده از فشار دست یا ماشین تولید می شوند. آجر فشاری به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، برای ساخت دیوارهای باربر مناسب است. آجرها به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، برای ساخت دیوارهای باربر و سازه های سنگین مناسب هستند. آجر فشاری معمولاً به رنگ قرمز یا زرد تولید می شود.
سایر انواع آجر
علاوه بر موارد یاد شده، در یک نگاه دیگر می توان انواع دیگری از آجرها را به شرح زیر معرفی کرد:
- آجر لفتون: این آجرها دارای سوراخ هایی هستند که باعث کاهش وزن و افزایش عایق حرارتی می شوند. آجر لفتون برای ساخت دیوارهای داخلی و خارجی مناسب است.
- آجر مهندسی: این آجرها دارای مقاومت بالا و ویژگی های فنی خاصی هستند که برای ساخت سازه های باربر و دیوارهای حائل استفاده می شوند. آجرهای مهندسی معمولاً در پروژه های بزرگ و صنعتی به کار می روند.
- آجر معمولی: این نوع آجرها برای ساخت دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان ها استفاده می شوند. آجرهای معمولی به دلیل قیمت مناسب و دسترسی آسان، یکی از پرکاربردترین انواع آجر هستند.
- آجر ماشینی: این نوع آجرها با استفاده از ماشین آلات پیشرفته تولید می شوند و دارای ابعاد و کیفیت یکنواختی هستند. آجر ماشینی به دو دسته توپر و سوراخ دار تقسیم می شوند.
- آجر توپر: این نوع آجرها بدون سوراخ و کاملاً توپر هستند. آجرهای توپر معمولاً برای ساخت دیوارهای باربر و سازه های سنگین استفاده می شوند.
- آجر سوراخدار: این آجرها دارای سوراخ هایی هستند که باعث کاهش وزن و افزایش عایق حرارتی می شوند. آجرهای سوراخ دار برای ساخت دیوارهای داخلی و خارجی مناسب اند.
- آجر مجوف: این نوع آجرها دارای حفره های بزرگتری نسبت به آجرهای سوراخ دار هستند و به دلیل وزن سبکتر، برای ساخت دیوارهای غیر باربر و پارتیشن ها استفاده می شوند.
- آجر آنتیک: این نوع آجرها دارای ظاهری قدیمی و کهنه هستند و برای ایجاد جلوهای روستیک و کلاسیک در نماهای داخلی و خارجی استفاده می شوند.
تفاوت آجر و بلوک در چیست؟
آجر و بلوک هر دو از مصالح ساختمانی پرکاربرد هستند، اما تفاوت های مهمی با یکدیگر دارند. به عنوان مثال آجر از خاک رس، آب و مواد معدنی دیگر ساخته می شود. اما بلوک ها معمولاً از سیمان، شن، ماسه و آب ساخته می شوند.
اگر چه آجر مقاومت بالایی در برابر فشار و ضربه دارد، ولی بلوک ها به دلیل ابعاد بزرگتر و ساختار مستحکم تر، برای ساختمان های بلندتر مناسب تر هستند.
آجر به عنوان عایق حرارتی عمل می کند و به حفظ دمای ساختمان کمک می کند. اما بلوک ها به دلیل ساختار توخالی خود، عایق صوتی و حرارتی بهتری نسبت به آجرها هستند.
بلوکها نسبت به آجرها سبک تر هستند و حمل و نقل آنها آسان تر است. این ویژگی باعث کاهش بار مرده ساختمان می شود.
آجر به دلیل ظاهر جذاب و متنوع خود، در نمای ساختمان ها و دیوارهای داخلی استفاده می شوند، در حالی که بلوکها برای دیوارهای خارجی و ساختمان های بلندتر مناسب تر هستند.
آجرها در طرح ها و رنگ های متنوعی تولید می شوند که می توانند به زیبایی و جذابیت ساختمان ها بیفزایند.
بدون دیدگاه