سقف دال بتنی چیست؟

سقف دال بتنی امروزه در صنعت ساختمان سازی بسیار مورد توجه و استقبال قرار گرفته است و از جمله سقف‌هایی به شمار می‌آید که با مصالحی مانند بتن و فولاد کارایی خود را به نمایش می‌گذارد و ضخامتی بین ۱۰ تا ۵۰ سانتی‌متر را می‌توان برای آن به صورت متغیر در نظر گرفت. با توجه به عملکردی که سقف‌های دال بتنی دارند می‌توان آنه ا را به صورت یک طرفه و دو طرفه در نظر گرفت که هر کدام ویژگی‌های خاصی را به نمایش می‌گذارند. به همین دلیل ما در ادامه به صورت مختصر ولی مفید قصد داریم بیشتر در مورد اجرای این نوع سقف که بسیار در صنعت ساختمان سازی رایج شده است با شما کاربران عزیز صحبت کنیم.

دال بتنی چیست؟

در مورد سقف دال بتنی اگر بخواهیم تعریفی را ارائه دهیم، می‌توان گفت یکی از اعضای سازه است که به عنوان یک عنصر ساختاری از بتن ساخته شده است و معمولاً از آن برای اینکه بتوان سطح‌های مسطح افقی همانند عرشه‌های سقف را به وجود آورد، می توان استفاده کرد..

این عنصر که در مورد آن با شما صحبت می‌کنیم، ضخامت متغیری دارد که با استفاده از ستون، تیر و دیوارها به راحتی پوشش داده می‌شود و امروزه در پروژه های گوناگون استفاده از دال بتنی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

دال بتنی که به آن اسلب بتنی هم می‌گویند، یکی از اعضای مسطح است که به خاطر ترکیباتی همچون آرماتور و بتن به وجود می‌آید. باید بدانید که نسبتی که ارتفاع به طول و عرض دال دارد، به هیچ عنوان زیاد نیست و به همین دلیل در دسته بندی اعضای مسطح قرار می‌گیرد و می‌توان گفت از بتن می‌توان به عنوان فونداسیون هم استفاده کرد که دال می‌تواند یک طرفه یا دو طرفه باشد. ناگفته نماند که از اسلب های بتنی یک طرفه و دو طرفه می توان در سازه‌های گوناگون فلزی و بتنی به راحتی استفاده کرد.

مراحل اجرای سقف دال بتنی

در مورد مراحل اجرای سقف دال بتنی توجه به انواعی که دارد اگر بخواهیم با شما صحبت کنیم، باید بدانید که قالب بندی، آرماتوربندی سقف، بتن ریزی و برچیدن پایه‌های اطمینان ۴ مرحله اصلی برای اجرای سقف‌های دال بتنی به شمار می‌آیند که معمولاً قالب‌بندی سقف اولین مرحله و البته با اهمیت بالایی روبرو است. می‌توان در این مرحله از قالب‌هایی نظیر پلاستیکی، فلزی و چوبی استفاده کرد که البته قالب های فلزی گزینه رایج‌تری هستند. می‌توان گفت بتن به خاطر اینکه ماهیت شکننده‌ای دار، در برابر نیروهای کششی نمی‌تواند مقاومت خوبی از خود نشان دهد و به همین دلیل، استفاده از بتن بهترین گزینه به شمار می‌آید که در این شرایط، آرماتوربندی سقف توانسته یک مرحله مهم برای اجرای دال سقفی به شمار آید.

در مورد بتن ریزی سقف هم باید بدانید که این مرحله باید با توجه به نقشه اجرایی سقف و با توجه به قوانین و ضوابطی که دارد، انجام شود و البته عملکرد بتن‌ریزی هم از اهمیت بالای برخوردار است و به هیچ عنوان نباید از مواد حباب‌زا برای تولید آن استفاده کنند. مرحله پایانی که به برچیدن پایه‌های اطمینان اشاره می‌کند را باید با رعایت مقررات ملی ساختمان انجام داد که  در این شرایط دقت و ظرافت حرف اول را می‌زند.

حداقل ضخامت برای اجرای این نوع سقف

صحبت در مورد برآورد حداقل ضخامتی که برای اجرای سقف دال بتنی می‌توان در نظر گرفت، بسیار کار سختی است و به همین دلیل، پر استفاده‌ترین ضخامتی که می‌توان نام برد ۱۲۵ میلی متر است.

حداکثر دهانه برای اجرای این نوع سقف

در مورد حداکثر دهانه هم اگر بخواهیم اطلاعاتی را ارائه دهیم می‌توان گفت در هنگام اجرای سقف دال بتنی معمولا حداکثر دهانه با توجه به ضخامت و ارتفاع دال مشخص می‌شود و در این شرایط، نمی‌توان مقدار خاصی را برای همه سازه‌ها مدنظر قرار داد، اما اگر به صورت حدودی بخواهیم صحبت کنیم، حداکثر دهانه برای این نوع سقف به صورت یک طرفه از ۳ تا ۴ متر و به صورت دو طرفه می‌تواند از ۶ تا ۹ متر برای اجرا مناسب باشد.

تفاوت سقف دال و تیرچه بلوک

تیرچه بلوک و سقف دال بتنی هرکدام جز روش‌های مختلف و رایج برای اجرای سقف به شمار می‌آیند. می‌توان گفت سقف تیرچه بلوک در هنگام وقوع زلزله کمترین خسارت را به بار می‌آورد و کمترین میزان مصرف بتن را می‌توان انتظار داشت.

معمولاً از سقف تیرچه بلوک می‌توان برای اجرای سقف‌های بنایی، فلزی و اسکلت بتنی استفاده کرد و ناگفته نماند که این نوع سقف به شمع بندی هم نیازی ندارد و اجرای آن سریع تر است در صورتی که دال بتونی خود به دو صورت برجا و پیش ساخته تقسیم بندی می‌شود که اگر به صورت پیش ساخته تهیه شده باشد، معمولا مراحلی همچون از پیش تنیدگی در کارخانه انجام شده و دال بتنی برجا هم به این صورت است که در محل پروژه تمامی مراحل ساخت انجام می‌شود و یکی از تفاوت‌های اصلی سقف دال بتنی و تیرچه بلوک به این شکل است که سقف دال بتنی از میلگرد و بتن باید ساخته شود، در صورتی که سقف تیرچه بلوک از فوم استفاده می‌کند. ضخامتی که برای سقف های دال بتنی می‌توان در نظر گرفت، چیزی مابین ۱۰ تا ۵۰ سانتی‌متر است که در زمینه‌هایی همچون ساخت تراس، سقف، فوندانسیون، سنگ فرش، سدسازی و .. هم می‌توان از دال بتنی استفاده کرد.

همانطور که در مورد مزایای تیرچه بلوک با شما صحبت کردیم، در مورد مزایای دال بتنی هم اگر بخواهیم اطلاعاتی را ارائه دهیم باید بدانید که معمولاً و دوام سقف دال بتنی بسیار بالاست و در برابر حرارت بسیار مقاوم عمل می‌کند. ناگفته نماند که در برابر نیروهای برشی هم دوام بالایی دارد و در برابر زلزله هم می‌تواند استحکام خود را به بهترین شکل ممکن به نمایش بگذارد. مقاومت خمشی و برشی دال بتنی بسیار منحصر به فرد است و از خزش سقف قابل قبولی هم برخوردار است.

لیست کامل ابزار و تجهیزات مورد نیاز ساختمان سازی

انواع دال بتنی

برای اجرای سقف دال بتنی انواع مختلف زیر را می توان در نظر گرفت که شامل:

• دال تخت

دال تخت یکی از انواع سقف دال بتنی است که می‌توان گفت این نوع دال‌ها توسط ستون نگهداری می‌شوند و حداقل ضخامت ۲۰ سانتی‌متر مورد استفاده قرار می‌گیرد. دال‌های تخت خود با کتیبه، با سرستون، با کتیبه و سرستون یا به صورت ساده مورد استفاده قرار می‌گیرند که از آن ها در سازه‌های صنعتی بزرگ نظیر ساختمان‌های بلند، هتل‌ها، سازه‌هایی که با قالب بندی کمتر می‌توان اجرا کرد و همچنین سازه‌هایی که سقف آن ها با تیر نیاز به نگهداری ند،ارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله مزایایی که برای استفاده از دال تخت می‌توان نام برد، کم شدن وزن و همچنین پایین آمدن زمان اجرا است که البته ظاهر جذاب و مقاومت برشی بالای دال تخت را هم نمی‌توان نادیده گرفت.

دال معمولی

دال معمولی یکی از انواع دیگر سقف دال بتنی است که روی ستون و تیر جای می‌گیرد و نسبت به دال تخت از ضخامت کمتری هم برخوردار است. معمولاً برای استفاده از دال معمولی لازم به استفاده از سر ستون نیست و ضخامت آن چیزی بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر می‌تواند متغیر باشد.

معمولاً از از میلگردهای افقی و عمودی برای دال های معمولی می‌توان استفاده کرد که با توجه به نسبت طول و عرض نوع دال را به صورت های یک طرفه و دو طرفه دسته‌بندی می‌کنند. برای ساختن ایوان استفاده از دال بتنی معمولی یک طرفه مد نظر قرار می‌گیرد؛ چرا که در برابر تنش هایی که از تغییرات دمایی به دست می‌آید می‌توان روی مقاومت و استحکام دال یک طرفه حساب کرد. در صورتی که برای اجرای سقف و کف ساختمان‌های چند طبقه استفاده از دال دو طرفه بیشتر مدنظر قرار می‌گیرد.

دال مشبک

یک نوع دیگر سقف دال بتنی وجود دارد که به آن دال وافل یا مشبک می‌گویند. می‌توان گفت دال وافل معمولاً در سازه‌هایی مانند ایستگاه راه آهن، مجتمع‌های تجاری و مکان‌های این چنینی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای سازه‌هایی که با احتمال لرزش بالا روبرو می‌شوند، می‌توان گفت استفاده از دال وافل می‌تواند یک راهکار ایمن به شمار آید که به سه صورت برجا، پیش ساخته قطعات و پیش ساخت کامل قابلیت اجرا دارد. لرزش بسیار کم،وزن پایین، ظرفیت باربری قابل قبول و ظاهر ایده‌آل همگی از جمله مزایای اجرای این نوع دال به شمار می‌آیند.

دال تیرچه ای

دال تیرچه‌ای هم یکی دیگر از انواع سقف دال بتنی است که ساختاری شبیه دال وافل دارد، اما تنها تفاوتی که می‌توان برای آن در نظر گرفت، این است که در ساختار شبکه پایینی آن معمولا از تیرچه‌های یک طرفه موازی که طول بلندی دارند، استفاده می‌شود و ناگفته نماند که دال تیرچه‌ای به این صورت است که دال ها روی تیرهای اصلی و به صورت عمود قرار می‌گیرند و برای ساختن سازه‌های عمومی استفاده از دال تیرچه‌ای بسیار مناسب است.

دال توخالی

دال توخالی که به آن مجوف هم گفته می‌شود، یک دال بتن آرمه به صورت پیش ساخته است که ضخامت آن نیاز به بتن‌ریزی ندارد و می‌توان این چنین گفت که دال توخالی می‌تواند در مقابل بارهای فشاری و فولاد مقاومت بسیار بالایی داشته باشد و معمولاً برای ساختن سقف سازه‌های پیش ساخته به صورت چند طبقه یا ساخت عرشه و پل می توان از دال توخالی یا همان مجوف استفاده کرد. معمولا در ساختار این نوع دال شما با مصرف کمترین مصالح روبرو می‌شوید که به دو صورت غیر پیش تنیده و پیش تنیده تولید می‌شود و از مزایایی که دارد می‌توان به پایین آمدن وزن، کاهش هزینه تمام شده، مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت، عایق صدا، اجرای سریع  و آسان و نیاز به نیروی انسانی حساب کنید.

دال بادوام

دال با دوام در دسته‌بندی دال بتنی مجوف قرار می‌گیرد که بلوک‌های توخالی آرایش آن را به نمایش می‌گذارند  و معمولاً زمانی که هدف بالا بردن مقاومت سازه در مقابل حرارت است، می‌توان گفت استفاده از دال با دوام بسیار مد نظر قرار می‌گیرد  و برای ساختن سازه‌های عمومی، مسکونی و اداری می توان از این نوع سقف دال بتنی استفاده کرد که جنس بلوک‌های آن از بتن و ابعادی حداقل ۲۰ سانتی‌متری تشکیل شده است و از جمله مزایای این نوع دال، می‌توان به استفاده از مصالح کمتر، مقاطع سبک‌تر و همچنین سازگاری بیشتر با محیط زیست اشاره کرد. البته عایق بودن در برابر حرارت و اجرای دهانه‌های بلندتر را هم نباید نادیده گرفت.

دال گنبدی

دال گنبدی هم یک نوع دیگر از سقف دال بتنی است که شکل آن به صورت نیم کره بوده و معمولاً نمای ظاهری سازه را بهبود می‌بخشد. معمولاً برای ساختن سازه‌های مذهبی، بناهای یادبود و مکان‌های این چنینی استفاده از این دال بسیار پرطرفدار است.

معمولاً مقاومتی که این نوع دال در برابر بارهای فشاری دارد را نمی‌توان نادیده گرفت که ضخامت آن چیزی بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر برآورد می‌شود و از جمله مزایایی که دارد، بالا بردن جذابیت و زیبایی ظاهری سازه و همچنین نورگیری عالی به خاطر افزایش ارتفاع است که در کنار آن فضای نصب تاسیسات را هم افزایش می‌دهد.

دال بابل دک

دال بابل دک که به آن یوبوت یا کوبیاکس می‌گویند از جمله انواع سقف دال بتنی است که معمولاً برای ساختن سازه‌های عمومی همچون بیمارستان‌ها، مدارس و اداره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع دال از ساختار دال مجوف پیروی می‌کند و ویژگی‌های مشابهی با آن دارد که به خاطر وزن سبک، ضخامت پایین و هزینه کمتر بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ همچنین عایق صدا دارد و به خاطر صرفه‌جویی در مصرف مصالح می‌توان تعداد طبقات ساختمان را افزایش داد.

دال بام شیب دار

دال بام شیبدار معمولاً برای مناطق پربارش یک گزینه عالی برای اجرای سقف دال بتنی به شمار می‌آید. می توان گفت که شکل مقطعی این نوع دال به شکل مثلث است که باید فردی با تجربه با مهارت بالایی به اجرای این نوع دال سقف بپردازد. عمدتاً بتن ریزی برای این نوع دال از پایین به بالا است و برای جلوگیری از اتلاف مصالح، باید از کاشی‌های سفارشی استفاده کردو. از جمله مزایایی که می‌توان برای این نوع دال در نظر گرفت، عملکرد بسیار عالی در مقابل باران و نشت آب و همچنین ظاهر فوق العاده زیبایی که دارد اشاره کرد که البته به عنوان نورگیری قابل قبول و تهویه طبیعی که به وجود می‌آید، این نوع دال بتنی همیشه حرف ‌های زیادی برای گفتن دارد.

دال قوسی

دال قوسی هم یک نوع  دیگر سقف دال بتنی است که با شکل انحناداری که دارد برای ساختن تونل و پل مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً برای توزیع یکنواخت بارهایی که به خاطر باد به وجود می‌آیند، دال قوسی می‌تواند یک اجرای فوق العاده به شمار آید. دوام و مقاومت بسیار بالا در مقابل فشار و طول عمر بی‌نظیر، همگی از جمله مزایای اصلی دال‌های قوسی به شمار می‌آیند.

دال طره ای

دال طره ای که به آن دال پیش آمده هم می‌گویند، از جمله انواع سقف دال بتنی است که معمولاً برای ساختن سازه‌های مسکونی، دانشگاه‌ها و هتل‌ها می‌توان مورد استفاده قرار می گیرد. به خاطر بالا بردن مساحت ساختمان و عدم نیاز به نگهداری در طرف مقابل و همچنین ساخت آستانه که این نوع دال دارد، امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. توجه داشته باشید که برای تقویت مقاومت و دوام این نوع دال از میلگردهای کمکی می‌توان استفاده کرد.

دال سقف کوتاه

دال سقف کوتاه هم در دسته‌بندی انواع سقف دال بتنی قرار می‌گیرد که سطح آن از سقف اصلی پایین‌تر بوده و برای انبار کردن وسایل مورد کاربرد قرار می‌گیرد. از جمله موارد کاربرد و استفاده این نوع دال می‌توان برای سازه‌های مسکونی اشاره کرد که به سقف کوتاهی نیاز دارند که معمولاً با نام‌های دیگری نظیر لافت یا چاجا هم شناخته می‌شود.

دال کامپوزیت

دال کامپوزیت هم خود با ترکیب عرشه فولادی و ترکیب بتن آرمه از جمله دال‌هایی است که برای سازه‌های با اسکلت فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولاً به این نوع دال سقف مرکب یا مختلط هم می‌گویند. این نوع دال در انواع مختلفی همچون کامپوزیت فلزی، کرومیت و عرشه فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و  به خاطر ایمنی بالا، سرعت اجرای فوق العاده و هزینه پایین و همچنین پایین آمدن ضخامت و وزن می‌توان گفت استفاده از این نوع دال یک گزینه عالی به شمار می‌آید.

سخن پایانی:

ما سعی کردیم به صورت کامل و مفید، در مورد اجرای سقف دال بتنی با شما کاربران عزیز صحبت کنیم. همانطور که گفته شد یکی از اعضای سازه که عنصر ساختاری آن از بتن است، به عنوان دال بتنی شناخته می‌شود که شامل چهار مرحله اجرایی است و با انواع مختلف خود امروزه در صنعت ساختمان سازی جایگاه ویژه‌ای را به دست آورده است.